Zwolnienie dyscyplinarne – wszystko, co musisz wiedzieć

Zwolnienie dyscyplinarne to ostateczność w prawie pracy. Pracodawca może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia. Pracownik ponosi poważne konsekwencje. Dowiedz się, czym jest dyscyplinarka i jakie masz prawa.

Czym jest zwolnienie dyscyplinarne?

Zwolnienie dyscyplinarne to rozwiązanie umowy o pracę. Następuje bez zachowania okresu wypowiedzenia. Pracodawca rozwiązuje umowę z winy pracownika. To jednostronne oświadczenie woli pracodawcy. Jest to jedno z najbardziej rygorystycznych narzędzi pracodawcy. Termin „zwolnienie dyscyplinarne” nie występuje wprost w Kodeksie pracy.

Podstawa prawna zwolnienia dyscyplinarnego

Podstawę prawną zwolnienia dyscyplinarnego reguluje Kodeks pracy. Kluczowy jest artykuł 52 § 1 Kodeksu pracy. Przepis ten wskazuje na przyczyny rozwiązania umowy. Pracodawca może rozwiązać każdą umowę o pracę w tym trybie. Dotyczy to tylko osób zatrudnionych na umowę o pracę.

Art. 52. § 1. Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika…

Inne przepisy Kodeksu pracy również dotyczą tego trybu. Artykuł 97 Kodeksu pracy mówi o świadectwie pracy. Artykuł 99 Kodeksu pracy dotyczy roszczeń pracownika. Artykuł 30 § 1 pkt 3 Kodeksu pracy wymienia sposoby rozwiązania umowy. Artykuł 56 § 1 Kodeksu pracy mówi o roszczeniach pracownika w razie niezgodnego z prawem zwolnienia.

Przyczyny zwolnienia dyscyplinarnego

Pracodawca może zwolnić dyscyplinarnie z trzech powodów. Wskazuje je Kodeks pracy. Pierwszą przyczyną jest ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Druga przyczyna to popełnienie przestępstwa przez pracownika. Przestępstwo musi uniemożliwiać dalsze zatrudnienie. Musi być oczywiste lub potwierdzone wyrokiem. Trzeci powód to utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy. Utrata uprawnień musi nastąpić z winy pracownika.

Przykłady ciężkiego naruszenia obowiązków to:

• Kradzież mienia pracodawcy.
• Ujawnienie tajemnic handlowych firmy.
• Naruszanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
• Przebywanie w pracy pod wpływem alkoholu.
• Niewykonywanie poleceń służbowych.
• Opuszczenie stanowiska pracy bez uzasadnienia.

Pracodawca musi właściwie zakwalifikować przewinienie. Musi być ono „ciężkie”.

Procedura zwolnienia dyscyplinarnego

Procedura zwolnienia dyscyplinarnego ma określone kroki. Pracodawca musi ich przestrzegać. Rozwiązanie umowy następuje w dniu doręczenia pisma pracownikowi. Data doręczenia pisma jest datą ustania stosunku pracy.

Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia następuje w dniu, kiedy pismo w tej sprawie dotarło do pracownika. Taką też datę wykazuje się w świadectwie pracy jako dzień, do którego trwała umowa o pracę.

Obowiązki pracodawcy przy zwolnieniu dyscyplinarnym

Pracodawca ma kilka obowiązków przy zwolnieniu dyscyplinarnym. Musi zachować formę pisemną oświadczenia. Pismo musi wskazywać konkretną przyczynę rozwiązania umowy. Przyczyna musi być prawdziwa i jasna. Pracodawca musi pouczyć pracownika o prawie do odwołania. Oświadczenie o rozwiązaniu umowy to jednostronne oświadczenie woli pracodawcy.

Pracodawca powinien przygotować dwa egzemplarze dokumentu. Jeden jest dla pracownika. W przypadku problemów z odebraniem pisma, pracodawca musi umożliwić pracownikowi zapoznanie się z treścią. Może to być np. wysłanie listem poleconym.

Terminy związane ze zwolnieniem dyscyplinarnym

Pracodawca musi działać w określonym terminie. Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca. Termin liczy się od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej zwolnienie. Termin ten rozpoczyna bieg od zakończenia wewnętrznego postępowania wyjaśniającego. Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 26 marca 1998 r.

Pracownik ma także swój termin. Ma 21 dni na odwołanie się do sądu pracy. Termin liczy się od otrzymania oświadczenia o rozwiązaniu umowy.

Konsultacja ze związkami zawodowymi

Jeśli w firmie działa zakładowa organizacja związkowa, pracodawca musi się z nią skonsultować. Dotyczy to pracownika, który jest członkiem związku. Pracodawca musi zasięgnąć opinii związku przed zwolnieniem dyscyplinarnym. Związek ma 3 dni na wyrażenie opinii w tej sprawie. Brak konsultacji lub jej naruszenie może być błędem pracodawcy. Może to być podstawą do uznania zwolnienia za niezgodne z prawem przez sąd.

Forma oświadczenia o zwolnieniu

Oświadczenie o rozwiązaniu umowy musi być na piśmie. Jest to wymóg formalny. Musi zawierać konkretną przyczynę zwolnienia. Przyczyna musi być precyzyjna. Pismo musi zawierać pouczenie o prawie do odwołania do sądu pracy. Niewłaściwe doręczenie pisma to częsty błąd pracodawców.

Konsekwencje zwolnienia dyscyplinarnego dla pracownika

Zwolnienie dyscyplinarne ma poważne konsekwencje dla pracownika. Wpływa na jego sytuację zawodową i finansową. Jest to stresujące doświadczenie. Dotyczy to zarówno aspektów emocjonalnych, jak i prawnych.

Główne konsekwencje to:

• Natychmiastowa utrata zatrudnienia.
• Utrata prawa do okresu wypowiedzenia.
• Utrata odprawy, jeśli przysługiwała.
• Brak dni wolnych na poszukiwanie nowej pracy.
• Informacja o zwolnieniu dyscyplinarnym w świadectwie pracy.
• Opóźniony dostęp do zasiłku dla bezrobotnych.
• Utrudnione poszukiwanie nowej pracy.
• Możliwość żądania odszkodowania przez pracodawcę (np. za szkodę wynikłą z działania pracownika).

Zwolnienie dyscyplinarne a świadectwo pracy

Zwolnienie dyscyplinarne nie zwalnia pracodawcy z obowiązku wydania świadectwa pracy. Pracodawca powinien niezwłocznie wydać świadectwo pracy. Następuje to po rozwiązaniu umowy. Świadectwo pracy jest wydawane niezwłocznie po zakończeniu stosunku pracy. Pracodawca nie może opóźniać tego procesu. Nie może uzależniać wydania świadectwa od wcześniejszego rozliczenia finansowego. Zwolnienie dyscyplinarne zostaje wpisane do świadectwa pracy.

Art. 97. § 1. W związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest obowiązany niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy.

Niewydanie świadectwa pracy w terminie ma konsekwencje. Pracodawca może ponieść odpowiedzialność prawną. Pracownik ma prawo wystąpić na drogę sądową. Może żądać naprawienia szkody. Szkoda wynika z niewydania lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

Art. 99. § 1. Pracownikowi przysługuje roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracodawcę wskutek niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

Okres odszkodowania za niewydanie świadectwa pracy jest ograniczony. Nie może być dłuższy niż sześć tygodni.

Zwolnienie dyscyplinarne a rozliczenie finansowe

Pracownikowi należy się wypłata za czas przepracowany. Dotyczy to okresu do momentu zwolnienia. Pracownik powinien otrzymać PIT-11 po zwolnieniu. Pracownik może mieć obowiązek rozliczenia się z firmą. Dotyczy to np. zwrotu sprzętu służbowego. Pracownik może być zobowiązany do uregulowania zaległości.

Niewłaściwe rozliczenie finansowe może być podstawą roszczeń pracownika. Anna Nowak, księgowa, nie otrzymała rozliczenia za nadgodziny. To przykład niewłaściwego rozliczenia. Pracownik może dochodzić swoich praw przed sądem pracy.

Zwolnienie dyscyplinarne a nowa praca

Zwolnienie dyscyplinarne wpływa na szanse na zatrudnienie. Informacja w świadectwie pracy jest widoczna dla nowego pracodawcy. Pracodawcy sprawdzają historię pracy kandydatów. Zwracają uwagę na zwolnienia dyscyplinarne. Może to utrudnić znalezienie nowej pracy.

Podczas rozmowy kwalifikacyjnej warto być szczerym. Ważne jest, aby szczerze mówić o swoim zwolnieniu dyscyplinarnym. Warto wskazać, czego nauczyłeś się z tej sytuacji. Pokaż, że wyciągnąłeś cenną naukę. Zapewnij, że drugi raz nie popełnisz tego błędu. Im bardziej autentyczna i refleksyjna odpowiedź, tym większa szansa. Nowy pracodawca może uwierzyć w Twoje intencje. Może dać Ci szansę w swojej firmie. Tak radzi Izabela Stoszek, Psycholog i coach.

Nie masz obowiązku informowania o zwolnieniu dyscyplinarnym. Dotyczy to sytuacji przed rozmową kwalifikacyjną. Decyzja o ujawnieniu zależy od Ciebie.

Zwolnienie dyscyplinarne a zasiłek dla bezrobotnych

Zwolnienie dyscyplinarne znacznie utrudnia otrzymanie zasiłku dla bezrobotnych. Po zwolnieniu dyscyplinarnym można zarejestrować się w urzędzie pracy. Rejestracja może wiązać się z ograniczeniami. Pracownicy mogą nie mieć prawa do zasiłku. Dotyczy to okresu pierwszych 90 dni od rejestracji. Niektóre źródła podają okres 180 dni. Jest to okres oczekiwania na zasiłek dla bezrobotnych.

Zwolnienie dyscyplinarne a ubezpieczenie zdrowotne

Po ustaniu stosunku pracy tracisz ubezpieczenie zdrowotne z pracy. Zwolnienie dyscyplinarne nie zmienia tej zasady. Możesz kontynuować ubezpieczenie zdrowotne. Zgłoś się do Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Możesz kontynuować ubezpieczenie na własny koszt.

Co zrobić po otrzymaniu zwolnienia dyscyplinarnego?

Otrzymanie zwolnienia dyscyplinarnego to trudna sytuacja. Masz jednak pewne możliwości działania. Zwolnienie dyscyplinarne to nie koniec świata. Ważne jest, aby znać swoje prawa i z nich korzystać.

Skorzystaj z dostępnych zasobów. Znajdź wsparcie. Może to być wsparcie prawne lub psychologiczne.

• Skontaktuj się z doradcą ds. prawa pracy.
• Zasięgnij porady prawnika specjalizującego się w prawie pracy.
• Zadaj pytanie prawnikowi online, aby uzyskać pomoc.

Możesz skorzystać z oferty porad prawnych online. Platformy takie jak ePorady24.pl oferują wsparcie. Mają formularze online do zadawania pytań.

Odwołanie do sądu pracy

Masz prawo odwołać się od decyzji pracodawcy. Odwołanie składasz do sądu pracy. Masz na to 21 dni. Termin liczy się od dnia otrzymania oświadczenia o zwolnieniu. Złożenie odwołania do sądu pracy to kluczowy krok. Sąd pracy może uznać zwolnienie za niezgodne z prawem. Może też orzec o odszkodowaniu lub przywróceniu do pracy.

W przypadku bezpodstawnego zwolnienia dyscyplinarnego, pracownik może działać. Piotr Wiśniewski został zwolniony z powodu rzekomego naruszenia regulaminu. To przykład sytuacji do odwołania.

Rejestracja w urzędzie pracy

Po zwolnieniu dyscyplinarnym możesz zarejestrować się w urzędzie pracy. Uzyskasz status bezrobotnego. Pamiętaj o ograniczeniach w dostępie do zasiłku. Okres oczekiwania wynosi 90 lub 180 dni. Rejestracja pomaga w poszukiwaniu pracy. Urząd pracy oferuje szkolenia i oferty pracy.

Jak radzić sobie po zwolnieniu dyscyplinarnym?

Po zwolnieniu dyscyplinarnym zadbaj o siebie. Skup się na poszukiwaniu nowej pracy. Przygotuj się do rozmów kwalifikacyjnych. Bądź gotów szczerze mówić o przeszłości. Pokaż gotowość do nauki. Pamiętaj o prawie do świadectwa pracy. Zadbaj o swoje ubezpieczenie zdrowotne. Skorzystaj z porad prawnych, jeśli czujesz, że zwolnienie było niesłuszne. Znajdź wsparcie emocjonalne. Zwolnienie dyscyplinarne to trudne doświadczenie, ale można sobie z nim poradzić.

Najczęstsze błędy pracodawców przy zwolnieniu dyscyplinarnym

Pracodawcy popełniają błędy przy zwalnianiu dyscyplinarnym. Błędy mogą skutkować uznaniem zwolnienia za niezgodne z prawem. Może to prowadzić do postępowania sądowego. Pracodawcy powinni rozważyć inne kary. Kara porządkowa może być lepsza niż ryzyko procesu sądowego.

Typowe błędy to:

• Brak zachowania terminu miesięcznego na zwolnienie.
• Niepodanie konkretnej przyczyny rozwiązania umowy.
• Błędne zakwalifikowanie przewinienia jako „ciężkie”.
• Brak konsultacji z organizacją związkową.
• Niewłaściwe doręczenie pisma o rozwiązaniu umowy.
• Niewydanie świadectwa pracy w terminie.

Pracodawca musi pamiętać o 7 zasadach przy zwolnieniu dyscyplinarnym.

Często Zadawane Pytania