Pracodawca spóźnia się z wypłatą? Zobacz, co możesz zrobić!

Terminowa wypłata wynagrodzenia to podstawowy obowiązek pracodawcy. Dowiedz się, jakie masz prawa i jak działać, gdy pensja nie wpływa na czas. Prawo pracy jasno określa konsekwencje dla firm, które naruszają ten obowiązek.

Kiedy pracodawca musi wypłacić wynagrodzenie?

Prawo pracy reguluje termin wypłaty pensji. Pracodawca dokonuje wypłaty wynagrodzenia. Robi to nie rzadziej niż raz w miesiącu. Termin musi być stały i ustalony z góry. Tak stanowi artykuł 85 Kodeksu pracy.

Wynagrodzenie płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu. Dzieje się to nie później niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca. Jeżeli ten dzień jest wolny, pensję wypłaca się wcześniej. Robi się to w dniu poprzedzającym.

Regulamin zatrudnienia musi wskazywać dzień wypłaty. Pracodawca ma pewną swobodę. Musi jednak przestrzegać przepisów Kodeksu pracy. Pracownik ma prawo do terminowej wypłaty wynagrodzenia. Nie może zrzec się tego prawa.

Co zrobić, gdy pracodawca spóźnia się z wypłatą?

Gdy pensja nie wpływa na czas, możesz podjąć działania. Pracodawca jest wtedy traktowany jak dłużnik. Osoba, która nie otrzymała wynagrodzenia, może ubiegać się o jego wypłatę. Spróbuj polubownych rozwiązań najpierw. Wyślij wezwanie do zapłaty pracodawcy.

Jeśli to nie pomoże, przejdź do formalnych kroków. Masz prawo zgłosić naruszenie do Państwowej Inspekcji Pracy. Możesz też wnieść sprawę do sądu pracy.

Skarga do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP)

Państwowa Inspekcja Pracy kontroluje przestrzeganie prawa pracy. Możesz złożyć skargę o niewypłacone wynagrodzenie. PIP ma 30 dni na rozpatrzenie skargi. Musi wszcząć postępowanie kontrolne w zakładzie pracy. Zgłoszenie niewypłaconego wynagrodzenia do PIP to ważny krok. Opóźnienia w wypłacie wynagrodzeń są często zgłaszane do PIP.

• Zgłoś brak wypłaty do Państwowej Inspekcji Pracy.
• Państwowa Inspekcja Pracy zbada Twoją sprawę.
• PIP ma 30 dni na działanie.

Pozew do sądu pracy

Możesz wystąpić do sądu o zaległe wynagrodzenie. Pozew to krok, gdy inne metody zawiodą. Sąd pracy rozpatrzy Twoje roszczenie. W sprawach sądowych możesz dochodzić swoich praw. Pracownik może uzyskać zaległe wynagrodzenie. Może też domagać się odszkodowania.

Aby dochodzić swoich praw, potrzebujesz dokumentów. Dokumenty potwierdzają Twoje zatrudnienie. Potrzebujesz umowy o pracę. Przydadzą się też wyciągi z konta. Pokażą brak wypłat w terminie.

• Wnieś sprawę do sądu pracy.
• Zbierz potrzebne dokumenty.
• Dochodź zaległego wynagrodzenia w sądzie.

Pracodawca, który nie wykonuje wyroku sądu, musi liczyć się z konsekwencjami. Możesz wystąpić do komornika. Komornik wszczyna egzekucję majątku pracodawcy. Pomaga to odzyskać należne środki.

Jakie są konsekwencje dla pracodawcy za opóźnienie w wypłacie?

Opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia niesie poważne konsekwencje. Stanowi naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy. Tak traktuje to Kodeks pracy. Zaniedbanie tego obowiązku jest wykroczeniem.

Naruszenie może być też przestępstwem. Kto złośliwie narusza prawa pracownika, podlega karze. Grozi mu grzywna lub ograniczenie wolności. Może też grozić pozbawienie wolności do lat 2.

Kodeks pracy określa wysokość grzywny. Grzywna za brak wypłaty w terminie wynosi od 1 tys. zł do 30 tys. zł. Sankcje finansowe w sądzie mogą być do 30 000 zł. Kara za niewypłacenie wynagrodzenia za 3 miesiące może być surowsza.

Rodzaj kary	Zakres
Grzywna (Kodeks pracy)	1 000 zł – 30 000 zł
Grzywna (Kodeks karny)	10 zł – 2 000 zł
Sankcje finansowe (Sąd)	Do 30 000 zł
Pozbawienie wolności	Do 2 lat

Sądy pracy różnie oceniają ciężkość naruszenia. Ocena zależy od okoliczności sprawy. Wypłata tylko części wynagrodzenia nie zawsze jest ciężkim naruszeniem.

Niewypłacenie całości wynagrodzenia w ustalonym terminie jest ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków pracodawcy.

Odsetki za opóźnienie w wypłacie

Pracownik ma prawo domagać się odsetek za zwłokę. Należą się one bez względu na powód opóźnienia. Tak stanowi artykuł 481 Kodeksu Cywilnego. Przepisy Kodeksu pracy nie regulują kwestii odsetek. Stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z Kodeksem cywilnym wierzyciel może żądać odsetek. Dzieje się tak, nawet jeśli nie poniósł szkody. Prawo do odsetek powstaje od dnia, w którym powinna nastąpić wypłata. Odsetki są naliczane już od pierwszego dnia zwłoki.

Wysokość ustawowych odsetek za zwłokę zmienia się. Obecnie wynosi 11,25% w skali roku. Od 8 maja 2025 r. stawka ma wynosić 10,75%. Nie należy odprowadzać od nich podatku dochodowego. Nie płaci się też składek ZUS od odsetek.

Roszczenie o odsetki przedawnia się po trzech latach. Liczy się od dnia, w którym należność stała się wymagalna.

jeśli się głosi pogląd, iż wynagrodzenie za pracę jest również w części podlegającej publicznoprawnym potrąceniom (odliczeniom) świadczeniem pieniężnym należnym pracownikowi, to tym samym trzeba konsekwentnie traktować je jako podstawę naliczenia odsetek za opóźnienie zapłaty.

Przykład obliczenia odsetek:

Opis	Kwota	Dni opóźnienia	Obliczone odsetki
Trzy dni opóźnienia	6000 zł	3	5,30 zł
Skutki poślizgu w wypłacie jubileuszówki	5000 zł	–	332,05 zł

Obliczenia odsetek za opóźnienie w wypłacie

Prawo do odszkodowania

Pracownik może żądać od pracodawcy odszkodowania. Podstawą jest artykuł 471 Kodeksu Cywilnego. Odszkodowanie przysługuje, jeśli pracownik poniósł szkodę. Szkoda musi wynikać z opóźnienia w wypłacie.

Pracodawca może się uwolnić od odszkodowania. Musi wykazać, że szkoda powstała z przyczyn niezależnych. Aby skutecznie dochodzić odszkodowania, dokumentuj wszystko. Zbieraj dowody poniesionych strat.

• Dochodź odszkodowania za poniesioną szkodę.
• Dokumentuj wszystkie straty związane z opóźnieniem.

Możliwość rozwiązania umowy bez wypowiedzenia

Nieterminowe wypłacanie wynagrodzenia stanowi ciężkie naruszenie obowiązków. Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia. Tak stanowi artykuł 55 § 1¹ Kodeksu pracy. Przesłanką jest wina umyślna lub rażące niedbalstwo pracodawcy.

Pracownik ma na to miesiąc. Czas liczy się od terminu wypłaty ostatniego spóźnionego wynagrodzenia. Decyzja o rozwiązaniu umowy powinna być uzasadniona. Warto wskazać konkretne terminy opóźnień.

Pracownik, który nie otrzymuje terminowo wynagrodzeń, ma prawo w ciągu miesiąca od terminu wypłaty ostatniego spóźnionego wynagrodzenia ( art. 52 § 2 K.p. ) rozwiązać umowę bez wypowiedzenia.

• Rozważ rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia.
• Uzasadnij decyzję ciężkim naruszeniem obowiązków przez pracodawcę.
• Zrób to w ciągu miesiąca od ostatniego opóźnienia.

Opóźnienia w wypłacie a specyficzne sytuacje

Problem opóźnień dotyczy różnych form zatrudnienia. Może wystąpić przy umowie o pracę. Pojawia się też przy umowach cywilnoprawnych.

Praca bez umowy

Praca bez umowy utrudnia dochodzenie praw. Trudniej udowodnić istnienie stosunku pracy. Trudniej też wykazać wysokość należnego wynagrodzenia. Mimo to, możesz próbować dochodzić zapłaty. Wyślij wezwanie do zapłaty. Zgłoś sprawę do PIP. Złóż pozew do sądu pracy.

W sprawach nieuregulowanych prawem pracy stosuje się Kodeks cywilny. Artykuł 477 Kodeksu Cywilnego dotyczy praw wierzyciela. Może on mieć zastosowanie przy umowie zlecenia.

• Zgłoś pracę „na czarno” do odpowiednich instytucji.
• Zbierz wszelkie dowody świadczenia pracy.

Praca za granicą a spóźniona wypłata

Spóźniona wypłata może dotyczyć pracy za granicą. Odzyskanie pieniędzy jest trudniejsze. Wymaga znajomości prawa danego kraju. Warto skorzystać z porad radcy prawnego. Specjalista od prawa pracy za granicą pomoże. Może reprezentować Cię przed zagranicznym sądem.

Średnie wynagrodzenie w Niemczech wynosiło 3209 euro pod koniec 2017 r. Średnie wynagrodzenie w Polsce wyniosło ok. 1184 euro w tym samym czasie. Różnice w zarobkach motywują do wyjazdu. 11,8% Polaków rozważa wyjazd za granicę. Wśród młodych (18-34) jest to 51%. Ponad 2,5 mln Polaków przebywało za granicą w 2016 roku. Wzrost Polaków za granicą wyniósł 4,7% w 2016 roku.

Procent Polaków rozważających wyjazd za granicę

• Skorzystaj z porad radcy prawnego przy dochodzeniu roszczeń za granicą.
• Zbierz dokumenty dotyczące zatrudnienia za granicą.

Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP)

W przypadku upadłości pracodawcy, możesz ubiegać się o wynagrodzenie z FGŚP. Fundusz ten wypłaca zaległe świadczenia pracownicze. Dotyczy to sytuacji, gdy firma jest niewypłacalna. Złóż wniosek do Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

• Ubiegaj się o wypłatę wynagrodzenia z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Co zmieni się w prawie? Automatyzm odsetek w 2025 r.

W 2025 r. planowane są ważne zmiany. Wejdzie w życie nowa ustawa o minimalnym wynagrodzeniu. Nowe przepisy wdrażają dyrektywę unijną. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2041 pochodzi z 19 października 2022 r.

W 2025 r. zostanie wprowadzony automatyzm. Dotyczy on naliczania odsetek za opóźnienie. Będzie to zgodnie z projektowanym artykułem 85¹ Kodeksu pracy. Pracownik nie będzie musiał wnioskować o odsetki. Będą naliczane automatycznie.

Przedmiotowa regulacja wprowadza, w art. 85 zn. 1 Kodeksu pracy, automatyzm w naliczaniu odsetek za czas opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia za pracę, bez konieczności wnioskowania przez pracownika.

Nowe przepisy mają być zaimplementowane do 15 listopada 2024 r. Zaleca się pracownikom świadomość tych zmian. Warto znać swoje prawa dotyczące odsetek.

• Bądź świadomy zmian prawnych dotyczących odsetek.