Rozwiązanie umowy o pracę – wszystko, co musisz wiedzieć
Rozwiązanie umowy o pracę kończy stosunek pracy. Kodeks pracy przewiduje kilka sposobów zakończenia zatrudnienia. Poznaj swoje prawa i obowiązki.
Jak rozwiązać umowę za porozumieniem stron?
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron jest prostym sposobem. Wymaga ono zgody pracownika i pracodawcy. To najbardziej polubowny tryb rozstania. Strony ustalają datę zakończenia pracy. Mogą też uzgodnić inne warunki.
Zakończenie współpracy na mocy porozumienia stron jest najbardziej polubownym sposobem, w jaki pracownik może rozstać się z pracodawcą.
Forma pisemna porozumienia jest zalecana. Zapewnia ona jasność ustaleń. Porozumienie stron nie wymaga podania przyczyny.
Kiedy pracownik może rozwiązać umowę za wypowiedzeniem?
Pracownik może rozwiązać umowę o pracę samodzielnie. Robi to poprzez złożenie wypowiedzenia. Nie musi podawać przyczyny swojej decyzji. Wypowiedzenie umowy przez pracownika powinno nastąpić na piśmie.
Umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu wypowiedzenia. Okres ten zależy od stażu pracy w danej firmie. Długość okresu wypowiedzenia określa Kodeks pracy.
Ile wynosi okres wypowiedzenia umowy o pracę?
Okres wypowiedzenia zależy od rodzaju umowy. Różni się też w zależności od okresu zatrudnienia. Oto zasady dotyczące umów na czas nieokreślony i określony:
| Okres zatrudnienia | Okres wypowiedzenia |
|---|---|
| krócej niż 6 miesięcy | 2 tygodnie |
| co najmniej 6 miesięcy | 1 miesiąc |
| co najmniej 3 lata | 3 miesiące |
Dla umowy na okres próbny okresy wypowiedzenia są krótsze. Zależą od długości samego okresu próbnego:
| Okres próbny | Okres wypowiedzenia |
|---|---|
| nie przekracza 2 tygodni | 3 dni robocze |
| dłuższy niż 2 tygodnie | 1 tydzień |
| wynosi 3 miesiące | 2 tygodnie |
Okresy wypowiedzenia liczone w tygodniach kończą się w sobotę. Okresy liczone w miesiącach kończą się ostatniego dnia miesiąca.
Rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę za wypowiedzeniem
Pracodawca także może wypowiedzieć umowę o pracę. Tryb ten daje pracownikowi czas na przygotowanie. Pracodawca musi podać powód rozwiązania umowy. Dotyczy to umów na czas nieokreślony i określony.
Oświadczenie o wypowiedzeniu musi być na piśmie. Powinno zawierać pouczenie o prawie odwołania do sądu pracy. Pracodawca ma obowiązek uzasadnić wypowiedzenie umowy.
W przypadku umowy na okres próbny uzasadnienie nie jest wymagane. Pracownik może jednak zażądać uzasadnienia pisemnie. Ma na to 7 dni od otrzymania wypowiedzenia. Pracodawca musi odpowiedzieć w ciągu 7 dni.
Okres wypowiedzenia zależy od stażu pracy. Stosuje się tu te same zasady co przy wypowiedzeniu przez pracownika. Pracodawca ma obowiązek konsultować zamiar wypowiedzenia. Dotyczy to pracowników chronionych związkowo. Podstawą prawną jest art. 38 par. 1 Kodeksu pracy.
Prawa pracownika w okresie wypowiedzenia
Pracownik na wypowiedzeniu ma określone prawa. Zachowuje prawo do wynagrodzenia. Może zostać zwolniony z obowiązku świadczenia pracy. Decyzję podejmuje pracodawca.
Pracownik ma prawo do płatnych dni wolnych. Służą one poszukiwaniu nowej pracy. Przysługują, gdy okres wypowiedzenia wynosi co najmniej 2 tygodnie. Liczba dni wolnych zależy od długości wypowiedzenia:
| Okres wypowiedzenia | Dni wolne na poszukiwanie pracy |
|---|---|
| 2 tygodnie | 2 dni |
| 1 miesiąc | 2 dni |
| 3 miesiące | 3 dni |
Pracownik ma prawo do świadectwa pracy. Powinien otrzymać wszystkie zaległe świadczenia. Obejmuje to dodatki i ekwiwalent za niewykorzystany urlop.
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia
Umowa o pracę może być rozwiązana natychmiast. Następuje to bez zachowania okresu wypowiedzenia. Takie rozwiązanie umowy następuje z chwilą wręczenia oświadczenia.
Pracownik może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia. Dzieje się tak z winy pracodawcy. Na przykład, gdy pracodawca ciężko narusza swoje obowiązki. Pracownik ma wtedy określone roszczenia.
Pracodawca może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia. Dzieje się tak z winy pracownika. Na przykład, gdy pracownik ciężko narusza obowiązki. Takie rozwiązanie nazywa się dyscyplinarnym.
Odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę
Pracownik może dochodzić odszkodowania. Dotyczy to sytuacji, gdy zwolnienie było niezgodne z prawem. Roszczenia wnosi się do sądu pracy. Pracownik ma prawo żądać przywrócenia do pracy. Alternatywą jest żądanie odszkodowania.
Przysługuje ono, jeżeli rozwiązanie umowy było nieuzasadnione. Zgodnie z art. 45 Kodeksu pracy pracownik może domagać się odszkodowania. Dotyczy to wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony. Wysokość odszkodowania określa art. 47(1) Kodeksu pracy.
Wysokość odszkodowania za nieuzasadnione wypowiedzenie wynosi od 2 tygodni do 3 miesięcy wynagrodzenia. Pracownik z trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia nie może otrzymać mniej niż za 3 miesiące. Sąd pracy ustala ostateczną kwotę.
W przypadku niezgodnego z prawem rozwiązania umowy bez wypowiedzenia przez pracodawcę, pracownikowi przysługuje odszkodowanie. Zgodnie z art. 56 Kodeksu pracy, pracownikowi przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy lub odszkodowanie. Odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Nie może być wyższe niż wynagrodzenie za 3 miesiące. Okres, za który przyznano odszkodowanie, wlicza się do stażu pracy.
W przypadku skrócenia okresu wypowiedzenia przez pracodawcę, pracownikowi przysługuje odszkodowanie. Jest ono równe wynagrodzeniu za pozostałą część okresu wypowiedzenia.
Świadczenia po rozwiązaniu umowy o pracę
Utrata pracy bywa stresująca. Warto wiedzieć o dostępnych świadczeniach. Osoba, która straciła pracę, może uzyskać status bezrobotnego. Wymaga to rejestracji w powiatowym urzędzie pracy.
Status bezrobotnego uprawnia do zasiłku. Jego wysokość zależy od stażu pracy. Obecne kwoty brutto wynoszą:
| Okres pobierania zasiłku | Zasiłek obniżony | Zasiłek podstawowy | Zasiłek podwyższony |
|---|---|---|---|
| przez pierwsze trzy miesiące | 1193,60 zł | 1491,90 zł | 1790,30 zł |
| przez pozostały okres | 937,30 zł | 1171,60 zł | 1406,00 zł |
Można dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia zdrowotnego. Przysługuje zasiłek chorobowy. Warunkiem jest powstanie niezdolności w czasie ubezpieczenia. Kobiety, które urodziły dziecko w czasie zatrudnienia, mają prawo do zasiłku macierzyńskiego.
Osoby niezdolne do pracy mogą ubiegać się o rentę. Ocenia to lekarz orzecznik ZUS. Dostępne jest też świadczenie przedemerytalne. Przysługuje ono osobom w wieku przedemerytalnym. Wymaga to spełnienia określonych warunków. Jego wysokość to 1600,70 zł brutto.
Jeżeli stracisz pracę, sprawdź, czy i jakie świadczenia Ci przysługują!
Najczęściej zadawane pytania o rozwiązanie umowy
Jak można rozwiązać umowę za porozumieniem stron?
Umowę można rozwiązać za porozumieniem stron. Wymaga to zgody pracownika i pracodawcy. Strony ustalają warunki i datę zakończenia pracy.
Z jakich przyczyn pracownik może wypowiedzieć umowę?
Pracownik może wypowiedzieć umowę z dowolnej przyczyny. Nie musi jej podawać pracodawcy. Wypowiedzenie jest jednostronnym oświadczeniem woli.
Ile wynosi okres wypowiedzenia umowy o pracę?
Okres wypowiedzenia zależy od rodzaju umowy i stażu pracy. Dla umów na czas nieokreślony i określony wynosi od 2 tygodni do 3 miesięcy. Dla umów na okres próbny od 3 dni roboczych do 2 tygodni.
Jak pracownik może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia?
Pracownik może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia. Dzieje się tak, gdy pracodawca ciężko narusza swoje obowiązki. Wymaga to pisemnego oświadczenia ze wskazaniem przyczyny.
Jak obliczyć odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę niezgodne z prawem?
Odszkodowanie za nieuzasadnione wypowiedzenie wynosi od 2 tygodni do 3 miesięcy wynagrodzenia. Za niezgodne z prawem rozwiązanie bez wypowiedzenia wynosi wynagrodzenie za okres wypowiedzenia, maksymalnie za 3 miesiące. Sąd ustala dokładną kwotę.
Kiedy wypowiedzenie przez pracodawcę jest nieuzasadnione?
Wypowiedzenie jest nieuzasadnione, gdy podana przyczyna jest nieprawdziwa. Może też być nieuzasadnione, gdy przyczyna nie uzasadnia rozwiązania umowy. Pracownik może odwołać się do sądu pracy.
Jakie są prawa pracownika na wypowiedzeniu?
Pracownik ma prawo do wynagrodzenia. Może być zwolniony z obowiązku pracy. Przysługują mu płatne dni wolne na szukanie pracy. Ma też prawo do świadectwa pracy i ekwiwalentu urlopowego.
Podsumowanie
Rozwiązanie umowy o pracę następuje na kilka sposobów. Można to zrobić za porozumieniem stron. Możliwe jest też wypowiedzenie umowy przez pracownika lub pracodawcę. Istnieje również tryb rozwiązania umowy bez wypowiedzenia.
Z każdym trybem wiążą się konkretne prawa i obowiązki. Pracownik ma prawo do określonych świadczeń. Może dochodzić odszkodowania w sądzie pracy. Zasiłki dla bezrobotnych wspierają po utracie pracy.
Ważne jest, aby znać przepisy Kodeksu pracy. Pomaga to chronić swoje interesy. Wątpliwości warto konsultować z prawnikiem.
